Halitozis
Bazı gastrointestinal bozukluklar( mide ve barsak sistemi) dolaylı olarak ağız kokusunu yaratabilir. Birçok hekim ve hasta halen halitozisin (Ağız kokusunun) mideden kaynaklandığına inanmaktadır ancak bu oran tahmin edildiği kadar yüksek değildir ve yaklaşık %0.5ler civarındadır.
Özofagus(yemek borusu); Yemek borusundan kaynaklı olabilecek ağız kokusuna Zenkerdivertikülü adı verilen yemek borusundaki cepleşme ve bunun içerisine dolan gıda artıklarının yarattığı koku neden olabilmektedir. Ancak bu divertiküler hastalık ve buna bağlı ağız kokusu tıpkı bir fenomen gibidir ve gerçekte ortalama %0.1 den daha az oranda gözükmektedir, ayrıca Zenkerdivertikülleri ortalama 65 yaş ve üzeri bireylerde daha sık gözükebilmektedir. Yine yemek borusundan olan kanamalarda koku sebebi olabilmektedir. İleri düzeyde olan reflü mideden yemek borusuna geri kaçışta yine bu kokunun sebebi olabilmektedir. Belirti veren düzeyde reflü bulguları, göğüs arkasında yanma vs olması ve ağız kokusunun eklenmesi durumunda ph metre tetkikler arasında kullanılmaktadır. Çok çok nadir bir neden olarak net bir tablo ortaya konulamayan ve başka ciddi bulguları olan hastalarda, kanser benzeri hastalıklarda akla mutlaka getirilmelidir.
Mide; Helicobacterpylorienfeksiyonu yani midede gastrite yol açan mikroorganizma ile enfekte olan bireylerde %100 olarak ortaya konulmasada peptik ülser ve buna bağlı ağız kokusu görülebilmektedir. Bazı çalışmalar helikobakterpylorinin VSC üretimi yaptığını göstermiş ve çalışmalarda H.pylori ve reflü varlığında ağız kokusunun görülebildiğini ve tedavi sonrasında düzelme olduğu görülmüştür. Türkiyede yapılmış çalışmalarda çocukluk çağındaki ağız kokusunda H.pylori eradikasyon tedavisinin anlamlı sonuçlar ortaya koyduğu da görülmüştür.
Barsaklar; çok nadir ve özellikli olarak ileri düzeyde barsak tıkanıklıklarında ağıza vuran gayta benzeri kokuda klinikte görülebilmektedir.
Genel cerrahide tanı amaçlı tetkikler ise ağız kokusunda diğer faktörlerle beraber gastrointestinal sistem patolojilerini ortaya koymak adına mide endoskopisi ve lüzum halinde ph metre ile değerlendirme önerilmekte ve uygulanmaktadır.
Gastroskopi endoskop olarak tanımlanan ince ve ucunda ışık, kamera sistemi olan bir tüp sistemi ile yemek borusu ( özefagus), mide ve duodenum ilk kısmını (oniki parmak barsağı) incelenmesi işlemidir. İşlem sırasında, yemek borusu, mide ve oniki parmak barsağı (duodenum) incelenir ve görüntü kaydı alınabilir.
Gastroskopi için bir hazırlık gerekir mi?
Gastroskopi tetkik aç karnına ortalama 8 saatlik bir açlık üzerine yapılan bir tetkiktir. eğer genel anestezi altında yapılacak ise anestezi hekiminin direktifleri doğrultusunda ön değerlendirme gerekebilir.
Gastroskopi öncesinde düzenli olarak kullanılan ilaçlar alınabilir mi?
Kan sulandırıcı tabir edilen ilaçlar dışında ilaçların bir çoğu alınabilir. Kan sulandırıcı ilaçlardan Aspirin, Plavix, Ecoprin, Coumadin gibi ilaçları mutlaka hekiminize anlatın ve danışınız. Ayrıca mutlaka alerjik olduğunuz bir durum konusunda doktorunuzu uyarınız.
Gastroskopi işlemi nasıl yapılır?
İşleminiz hastanın sağlık durumuna bağlı olarak büyük oranda anestezi eşliğinde yapılmaktadır. Bu hem işlemin hemde hastanın konforunu arttırmakta, herhangi bir şey hissetmesine engel olmaktadır. Hasta, varsa takma dişleri, gözlüğü, takıları ve ojesi çıkarılarak işlem odasına alınır. Tansiyon , nabız, solunum takibinin yapılması amacı ile gerekli aletlerin bağlanması sonrasında uygun pozisyonda yatırılır, boğazı lokal anestetik bir madde püskürtülerek uyuşturulur ve ağzına uyumadan dişleri ve cihazı koruyucu bir dişlik yerleştirilir.
Önceden açılmış olan damar yolundan hekim kontrolu altında yatıştırıcı ilaçlar verilerek uyku hali sağlanır. Beklenmedik solunum ve dolaşım değişiklikleri ile allerjik reaksiyonlar gelişirse uygun diğer müdahaleler yapılabilir ve uygun ilaçlar kullanılabilir. Endoskop önceden yerleştirilen dişliğin ortasından boğaz ve yemek borusuna ilerletilir, soluk yolları ile endoskopun geçtiği yemek borusu farklı organlardır, işlem nefes almaya engel olmaz. Ancak işlem sırasında yutkunmaya çalışılırsa tükürük yemek borusunda endoskop bulunduğundan soluk yollarına kaçarak öksürük ve nefes darlığına yol açabilir. Bu nedenle işlem sırasında yutkunulmamalı, ağızda biriken tükürük ve salgıların kolay akması için baş –çene öne eğik tutulmalıdır. Endoskop ile yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsağının incelenir ve işlem sırasında normal olmayan dokuların incelenmesi için küçük örnekler alınabilir (biyopsi) veya polip adı verilen et beni benzeri yapılar tamamen çıkartılabilir. Gastroskopi işlemi herhangi bir komplikasyon olmaksızın 5-10 dakika, ek girişim gerekliliğinde ise yaklaşık 15-20 dakika sürmektedir.
İşlem sonrası dönem
Hasta sakinleştirici ilaçların etkisi geçinceye kadar dinlenme odasında refakatçisi ile birlikte gözetim altında tutulur. İşlem sırasında mideye hava verildiği için bir süre sonra kendiliğinden geçen şişkinlik hissi olabilir. İşlemden sonraki hafta boğazda batma hissi olabilir, yutkunma rahatsız edebilir. İşlemden sonra günün geri kalan kısmında araba kullanmayın, dikkat gerektiren diğer işleri (makine, delici, kesici alet kullanmak, kritik kararlar verilecek toplantılara, mahkemelere gitmek gibi) yapmayın. Özel bir durum yoksa, işlemden sonra doktorunuzun önerisi ile istenilen tür ve miktarda yemek yenilebilir.
Ph metre
Ph metre mideden yemek borusu içerisine geri kaçan patolojik miktarlardaki mide içeriği ve asit miktarını ölçmek için kullanılan bir yöntemdir. Uygulaması ayaktan ve kolaylıkla yapılmaktadır.
İşlem nasıl yapılır?
İşlem herhangi bir anestezi gerektirmeden ince bir kateterin burundan yemek borusuna uzanmasını sağlayarak gerçekleşir ve bu elektronik taşınabilir bir cihaza bağlanarak hastayla beraber 24 saat boyunca taşınır.
Sistem nasıl çalışır?
Sistem sizin yemek yeme, yatma, oturma pozisyonlarıve gün içindeki normal aktivitelerinizde mideden yemek borunuza geri kaçan asit miktar ve düzeylerini ölçerek kayıt yapar ve sonrasında bu bir skala üzerinden rapor haline getirilerek reflü ile ilgili objektif bir takım bilgilere ulaşmamızı sağlar.