Alerjik rinit, halk arasında bilinen adı ile saman nezlesi; bağışıklık sisteminizin nefes yoluyla vücudunuza aldığınız maddelere (polen gibi) aşırı tepki vermesiyle ortaya çıkan alerjik bir reaksiyondur. Bahar aylarının gelmesi ile daha sık görülmeyen başlar.

Mevsimsel alerjik rinit (saman nezlesi): Yıl boyunca ortaya çıkan uzun süreli alerjik rinit .Saman nezlesine etraftaki,dışardaki allerjenler (polen gibi) neden olur.

Yıl boyunca ortaya çıkan uzun süreli alerjik rinit: Toz akarları, hayvan tüyleri ve küf gibi içerdeki alerjenlerden kaynaklanmaktadır.

Alerjik rinit belirtileri nezle semptomlarına  benzer. Ama nezleye bir virüs sebep olurken burada neden virus değildir. Bir alerjeni nefes yoluyla aldığınızda, bağışıklık sistemi harekete geçer. Histamin dediğiniz  inflamatuvar kimyasallarla birlikte burun kanallarına IGE olarak bilinen maddeleri salgılar. Gözlerinizde  kaşıntıya neden olabilir veya burnunuz ve sinüsleriniz kaşıntılı ve tıkalı olabilir. Bilim adamları, bağışıklık sisteminizin alerjenlere aşırı tepki vermesine nedeninden emin değildir.

Alerjik rinit yaygın olup, Türkiye’de alerjik nezle sıklığı %3 ile 36 arasında değişmektedir. Mevsimsel alerjik rinit, çocuklarda ve ergende daha sıktır. Alerjik rinitli hastaların çoğunda semptomlar 20 yaşından önce görülür. Semptomlar erken yetişkinlik döneminde değişmez ancak orta yaş ve sonrasında iyileşmeye başlar. Belirtiler hafif veya ağır olabilir. Alerjik rinitli birçok kişide astım da vardır.

– Burun tıkanıklığı veya burun akıntısı

– Hapşırma

– Geniz akıntısı

– Kaşıntılı, sulu gözler

– Şişmiş göz kapakları

– Kaşıntılı ağız, boğaz, kulaklar ve yüz

– Boğaz ağrısı

– Kuru öksürük

– Baş ağrısı

– Yüz ağrısı veya basınç hissi

– İşitme, koku ve tat almada kısmen kayıp

– Yorgunluk

– Gözlerin altında koyu halkalar

Bağışıklık sistemi bakteri ve virüs gibi zararlı maddelerle savaşmak için tasarlanmıştır. Alerjik rinitiniz olduğunda bağışıklık sistemi polen, küf ve hayvan tüyleri gibi zararsız maddelere aşırı tepki verir. Bu reaksiyona alerjik reaksiyon denir.rnrnMevsimsel alerjik rinit polen ve küf sporları tarafından tetiklenir.

Kaynaklar şunları içerir:

– Sonbaharda Ragweed.(bitki) En yaygın mevsimsel alerjen.

– İlkbahar ve yaz sonlarında çim poleni

– İlkbaharda ağaç poleni Mantar, kalıp yetiştiriciliği, ölü yapraklarda, yaz ve sonbaharda yaygın

– Yıllık alerjik rinit, şu nedenlerle tetiklenebilir:

– Hayvan tüyleri

– Toz ve ev eşyaları

– Hamamböcekleri

– Küfler duvar kağıdı, ev bitkileri, halı ve döşeme üzerinde büyüyor

– Duman

– Sis

– Ailede alerjisi öyküsü

– Gıda alerjileri veya egzema gibi diğer alerjilere sahip olmak

– Pasif sigara dumanına maruz kalma

– Erkek cinsiyeti

Doktorunuz aileniz ve kişisel alerji öykünüz hakkında sorular soracaktır.

* Belirtiler günün veya mevsimin zamanına bağlı olarak değişiyor mu ?

* Evcil hayvanın var mı?

* Diyetinizde değişiklikler yaptınız mı?

* Herhangi bir ilaç alıyor musun?

* Doktorunuz fizik muayene yapacaktır ve neye alerjiniz olduğunu bulmak için cilt testi önerebilir. Deri prick testinde , örneğin, küçük miktarlarda kuşkulu allerjenler cilde iğne veya çizik ile uygulanır. Bir alerji varsa alan şiş ve kırmızı olacaktır. Bazen hangi alerjik maddelere tepki verdiğinizi bulmak için bir kan testi yapılabilir.

* Küçük çocuklarda , yaptıklarını seyretmek de  yardımcı olabilir. Örneğin, alerjik rinitli bir çocuk burnunu kıpırdatabilir ve elin avucuyla yukarı itebilir. Buna Alerjik Selam Hareketi denir.

Belirtilerinizi kontrol altına almanın en iyi yolu onları tetikleyen alerjenlere maruz kalmamaktır.

Saman nezleniz varsa, havada alerjenlerinin yüksek olduğu gün veya mevsimlerde:

– İç mekanda kalın ve pencereleri kapatın.

– Evinizde ve otomobilinizde bir klima kullanın.

– Dışarıdan havada çeken fanlar kullanmayın.

– Çamaşırları dışarıda  kurumaya bırakmayın.

– Dışarıda kaldıktan sonra, banyo yapın ya da duş alın ve kıyafetlerinizi değiştirin.

– Yatak odanda bir HEPA hava filtresi kullanın.

– Yastıklarınızı ve şiltenizi toz akarı örtüleriyle örtün.

– Halıyı çıkarın ve kiremit veya parke zeminler monte edin. Alan kilimlerini kullanın ve sık sık çok sıcak suda yıkayın.

– Perdeler yerine panjur kullanın.

– Evcil hayvanları yatak odasından uzak tutun.

– Süpürgenizde bir HEPA filtresi kullanın.

– Hava temizleyici kullanın.

– Yatak takımlarını ve oyuncakları (örneğin doldurulmuş hayvanlar gibi) haftada bir kez çok sıcak suda yıkayın.

– Bebeklikte ve erken çocukluk döneminde enfeksiyonlara, çiftlik hayvanlarına ve evcil hayvanlara (kedi ve köpekler gibi) maruz kalınmasının, daha sonra hayatında alerjik rinit gelişme riskini azaltabileceğini gösteren kanıtlar vardır. Bir çalışma, prematüre bebeklerin daha önce patojenlere maruz kalması nedeniyle alerjik rinit riski daha düşük olduğunu düşündürmektedir.

Allerjik rinit semptomlarını azaltmanın en iyi yolu allerjenlere maruz kalmayı önlemektir.

Antihistaminikler, dekonjestanlar ve burun kortikosteroid spreyleri gibi ilaçlar, alerji belirtilerini kontrol etmeye yardımcı olabilir. Belirtileri tedavi etmek için bazı tamamlayıcı ve alternatif terapiler de kullanılabilir.

Doktorunuz immünoterapi veya “alerji atışları” önerebilir. Bu tedavi ile düzenli olarak bir allerjen enjeksiyonu yapılır; her doz bir önceki dozdan biraz daha büyüktür. Bağışıklık sisteminiz allerjene yavaş yavaş alışmalıdır ki artık reaksiyona girmemelidir. Ek olarak bazı yaşam tarzı ve beslenme değişiklikleri alerjik rinit semptomlarını önlemeye veya iyileştirmeye yardımcı olabilir.