Çocuk Aşıları
Aşı Nedir; Kişileri hastalıklardan ve onun kötü sonuçlarından koruyabilmesi için sağlam ve risk altındaki kişilere (bebekler, gebe kadınlar, erişkinler ve sağlık personeli) uygulanan biyolojik maddelere denir.
Aşılanmanın Amacı
- Enfeksiyon etkeni ile her karşılaşıldığında onu yok etmektir.
- Çocuğu komplikasyonları ve ölüm riski olan hastalıklara karşı korumak.
- Toplumda bulaşıcı hastalık salgınlarını önlemek
- Ölümcül hastalıkların kökünün dünyadan kazınmasını sağlamak.
Aşı Uygulamasına Genel Bakış
Sağlık kurumuna başvuran her bebek, çocuk, ergen ve gebenin aşılama durumu kontrol edilmeli ve eksik aşıları belirlenip bu aşılama fırsatı değerlendirilmelidir.
Ailelere bir sonraki aşı için gelmeleri gereken zaman ve uygulanan aşının yan etkileri hakkında bilgi verilmeli.
Bebeğe aşı kartı çıkarılarak, aşı kartına yapılan aşıları tarihi ile beraber yazılıp verilmeli.
Aşı Uygulamaları
Her aşı için ayrı steril bir enjektör kullanılmalı. Aşı yapmadan önce, enjeksiyon yapılacak bölge %70’lik alkolle silinip kuruması için zaman tanınmalıdır. Aşı yapılan yerde ufak bir papül oluşmalıdır (BCG, PPD). Bazı aşılar doğrudan dile damlatılarak kullanılmaktadır. Aşı uygulandıktan sonra, 10 dakika içinde kusma veya tükürme olursa aşı yeniden verilmelidir.
- BCG (Verem)
- Polio ( Çocuk Felci )
- Difteri
- Boğmaca
- Tetanoz
- Hib (Menenjit)
- KPA (Zatürre)
- Hepatit A
- Hepatit B
- KKK (Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak)
- Su Çiçeği
- Td (Erişkin tipi tetanoz difteri)
Hastanemizin çocuk hastalıkları polikliklerinde çocukluk dönemi hastalıklarından korunma amaçlı aşıların uygulama ve takibi yapılmaktadır.
Doğumda ve 1. – 6.ayda Hepatit B Aşısı :
- Türkiye hepatit B açısından orta derecede endemik bir ülkedir.
- Böyle ülkelerde HBV aşısı rutin aşılama programında yapılmaktadır.
- Sağlık Bakanlığı doğduktan sonra taburcu olmadan önce öneriyor.
- Hepatit B aşısı tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır. Aşının hastalık yapma ihtimali kesinlikle yoktur. Hepatit B hastalığına karşı yapılan aşı %100’e yakın bir koruma sağlamaktadır.
- Hepatit B aşısının 1. dozu doğumdan hemen sonra yapılır. Bebek 1 aylık olunca 2. doz, 6 ayını doldurunca da 3. doz aşısı yapılır. Aşı, kol ya da bacaktan yapılır.
2.Ayda Verem Aşısı (BCG),DaPT,(Difteri, aselüler Boğmaca,tetanos) iPA(İnaktif Polio-Çocuk Felci Aşısı)Hib Aşısı (Hemofilus İnfluenza), Ponomokok
Bu hastalıkların mikrobuyla karşılaştığında, bağışıklık sistemi mikrobu tanımadığı için çocuğunuz hastalanır. Bu hastalık mikrobun türüne göre hafif olabileceği gibi, çocuğunuzun hastaneye yatmasına, sakat kalmasına ya da ölmesine bile neden olabilir.
Bcs aşısı nedir? Aşının amacı özellikle küçük çocuklarda verem hastalığının ölümcül formlarından korumak.
- Verem aşısı (BCG) bebek 2. Ayını doldurunca omuz bölgesinden cilt içine özel bir iğne ile uygulanır.
- Aşı yerine ilk 3 gün dokunmamalı ve bebek banyo yaptırılmamalıdır.
Bcg Aşı Reaksiyonları
Ateş gibi yan etkilere yol açmaz. Aşıdan yaklaşık 1-2 ay kadar sonra aşı yerinde önceleri bir sertlik, daha sonrası küçük bir sivilceye benzer kızarıklık olur. Bu sivilce yavaş bir şekilde kabuk oluşturur ve sonra da bir iz bırakarak iyileşir. Bu yara yeri ile oynanmamalı ve kabuk kaldırılmamalıdır.
Yapılan aşı her zaman bu şekilde seyretmeyebilir. Bazen aşının yapılmasının üzerinden birkaç ay geçmesine karşın bu değişikliklerin hiç birisi olmaz. Bu durumda aşı tutmamış olabilir. Bu durumda test yapılıp, gerçekten tutmamış ise aşı tekrarlanabilir.
DaPT,(Difteri ,aselüler Boğmaca,tetanos),iPAinaktive polio aşısı Hib aşısı
5’li Karma aşı
Karma aşı; Difteri, Boğmaca, Tetanoz, Çocuk felci ve Menenjit hastalıklarına karşı korumak için yapılır.
Yeni doğan bebeğe 2., 4., ve 6. ayın sonunda 5’li Karma aşısı yapılır. Rapel dozu ise 18. ayın sonunda yapılmaktadır.
Bebeğin koluna yada bacağın ön kısmına uygulanır.
Zatürre hastalığı özellikle çocuklarda ağır bir şekilde seyreden, ateşli, ciddi bir akciğer hastalığıdır.
KPA aşısı bu hastalığa karşı çocukları korumaktadır.
2., 4., 6., ayın sonunda ve 1 yaşında uygulanır.
***3. ay sağlık bakanlığı aşı çizelgesinde olmayan çocuklarda ishal etkeni olan rotavirüs aşısı önerilir.
- Rotavirus,dünya genelinde çocuklardaki ağır akut ishallerin en sık sebebidir ve yüksek oranda sakat kalmaya ve ölüme neden olmaktadır.
- Aşılama hastalığın kontrolündeki en önemli yöntemdir.
- Oral 2 doz uygulanır.
***4.ay ,DaPT,(Difteri ,aselüler Boğmaca,tetanos)iPA(İnaktif Polio-Çocuk Felci Aşısı)Hib Aşısı(Hemofilus İnfluenza),Ponomokok
****5. ay rotavirus 2.doz aşısı
***6.ay Hepatit, Ponomokok, oral polio
***9.ay sağlık bakanlığı aşı çizelgesinde olmayan çocuklarda menenjit aşısı önerilir.
***12.ay Pnomokok, KKK (Kızamık,kızamıkçık,kabakulak),suçiçeği
- Kızamık olan her 100 çocuktan bir tanesi ölmektedir.
- Kızamık hastalığı kışın ve ilk baharda daha sık görülmektedir.
- Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak aşısı bebek 9.ayını doldurunca ve 1. yaşında kol veya bacaktan deri altına yapılmaktadır.
Suçiçeği aşısı başlangıçta hastalığı ağır geçirme olasılığı olan çocuklarda su çiçeğinin gelişmesini önlemek amacıyla hazırlanmış.
- 12 ayda uygulanır ( doğum günü aşısı )
- Canlı bir aşı
- 5 ml SC uygulanır.
- Aşı 13 yaş altında tek doz yapılırken 13 yaş üstünde 6-8 hafta ara ile iki doz şeklinde uygulanır.
Suçiçeği geçirmemiş bireylerde uygulanması gereken durumlar
- 10 yaşından büyükler.
- Sağlık personeli
- İmmünsüpresif tedavi görenleri yakın çevresi
- Organ transplantasyonuna aday kişiler
- Kronik deri hastaları
- Radyoterapi görenler
- Uzun süre salisilat kullanacak hastalar.
- Remisyonda olan lökozlar
***18.ay DaPT, (Difteri, aselüler Boğmaca, tetanos) iPA (İnaktif Polio-Çocuk Felci Aşısı)Hib Aşısı(Hemofilus İnfluenza),Oral polio,Hepatit A
Hepatit A virüsü ile bulaşmış olan kirli su ve gıdalarla insanlara bulaşan bir karaciğer iltihaplanması hastalığıdır.
Hepatit A aşısı 18. ve 24. ayın sonunda 2 doz şeklinde yapılır.
***24.ay Hepatit A
***İlkokul 1.Sınıfta DaBT-İPA (Dörtlü Karma) ve KKK (Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak) aşısı uygulanır.
***İlkokul 8. sınıfta ise Td (Tetanoz-Difteri) aşısı yapılır.
Bu hastalıkların mikrobuyla karşılaştığında, bağışıklık sistemi mikrobu tanımadığı için çocuğunuz hastalanır. Bu hastalık mikrobun türüne göre hafif olabileceği gibi, çocuğunuzun hastaneye yatmasına, sakat kalmasına ya da ölmesine bile neden olabilir.
Günümüz modern teknolojisi ile üretilen aşılarda yan etki olasılığı hiç yok denecek kadar azaltılmıştır.
Aşı uygulandıktan sonra çok nadir olarak vücutta ve aşı yerinde bir takım yan etkiler oluşabilir.
Bunlar;
- Yüksek ateş,
- Aşı yerinde ağrı ve kızarıklıktır.
Bu yan etkiler genelde kısa süreli olup doktor tedavisi gerektirmezler ve annelerin basit önlemler almasıyla kolaylıkla ortadan kaldırılabilir. Ciddi yan etkiler çok çok nadir olmakla birlikte bazen gelişebilir.
Ama şunu unutmayın; Hastalığı geçirmenin riski, aşının riskinden çok daha fazladır.
Aşılar çoğunlukla %90-%99 arasında koruyuculuk sağlar.
Bebeğinize aşı yaptırmayı unutursanız hemen Aile Hekiminize başvurarak yeni aşı tarihi hakkında bilgi alın.
Başka bir yerde aşı yaptırırsanız da aşı yaptırdığınız tarihi Aile Hekiminize bildirin.
